آیکونوگرافی نماد عقاب و مار در آثار جیرفت (هزاره سوم قبل از میلاد)

برای درک معنایی تصاویر کهن، نیاز به شناخت مؤلفه‌های نمادینی است که زمانی چون زبان کلامی، معنایی مشخص در فرهنگ‌های کهن داشتند و به نوعی بازنمایی باورهای اسطوره‌ای بودند. در این باره، آیکونولوژی[1] می‌کوشد با ارائه روشی علمی در تفسیر تصاویر، معنای این مؤلفه‌ها را روشن کند و بر اساس تحلیل و رده‌بندی آیکونوگرافیک آنها، به ارزش‌های نمادین فرهنگی دست یابد. مؤلفه‌های نمادین در نظام نمادین زبانی، خود را به شکل کلامی، تصویری و یا رفتاری باز می‌نمایند و هرچند آیکونولوژی پژوهشی درباره محتوای تصاویر است، اساساً در پی ارتباط این مؤلفه‌ها در نظام گسترده‌تر نمادین فرهنگی است. این تحقیق بر آن است تا با روش آیکونولوژی به درک معنایی نقش نمادین عقاب و مار در دست‌ساخته‌های سنگ کلریتی جیرفت (هزاره سوم ق.م) بپردازد. در این باره، پیش از هر چیز نیاز به درک بافت فرهنگی این دوران و شیوه‌های بازنمود باورهای مربوط به آن است. به همین منظور از طریق آیکونوگرافی[2] به باور مسلط ایزدبانوی بزرگ در این دوران و تأثیر و تأثر چنین باوری در نقش‌مایه‌های تصویری، بویژه نقش عقاب/ پرنده و مار، خواهیم پرداخت.